vrijdag 12 juni 2015

12e etappe Marquesas via Tuamotu's naar Tahiti

Op 23 april vertrek ik van Fatu Hiva naar Hiva Oa, een wat groter eiland dat 45 mijl naar het noordwesten ligt. Het waait 20 knopen dus ben ik al om drie uur 's middags bij het eiland en vind een ankerplek temidden van ongeveer 20 andere jachten. Iedereen gebruikt hier 2 ankers, een voor en een achter, omdat de ruimte beperkt is. Voorop heb ik standaard mijn 35 ponds CQR-anker met 70 meter ketting op de elektrische ankerwinch en nu gebruik ik dus ook mijn back-up CQR-anker van 45 pond voor de achterkant van het schip. Voor dit anker gebruik ik 2 aan elkaar geknoopte lange lijnen.
Ik ga die avond op tijd naar bed, maar om een uur of tien wordt ik wakker getoeterd door een opgewonden fransman die zegt dat ik te dicht bij zijn schip geankerd ben. Enigszins ge-irriteerd bekijk ik de situatie, waarna ik moet toegeven dat hij gelijk heeft. De stroom is gedraaid en er is teveel slack op mijn ankerlijnen. Ik stap in de bijboot en met enige moeite verplaats ik het achter-anker een meter of 20 naar achteren en vergroot daarmee de afstand tot de fransman. De volgende dag ga ik de wal op om officieel in te klaren in Frans Polynesie. Op Fatu Hiva kan dat niet omdat het te klein is. Ik meld me bij de gendarmerie en word uiterst vriendelijk geholpen. Geen lastige vragen over uiklaringspapieren van Panama of de Galapagos en slechts een in te vullen formulier. Ik breng het origineel naar het postkantoor voor verzending naar Tahiti en houd zelf een kopie. Na de gendarmerie ga ik naar een bank om me te voorzien van de lokale munten, in dit geval zijn dat polynesische francs met een waarde van ongeveer 0,01 usd, dus alles delen door 100 en dan heb je dollars. Daarna vind ik een internetcafe met WIFI zodat ik na 5 weken (Galapagos) weer eens naar mijn mails kan kijken. Leuke berichten van familie en vrienden. Naast het cafe zijn de musea van Paul Gauguin en Jacques Brel en natuurlijk ga ik die bezoeken. Zowel Gauguin als Brel leefden de laatste jaren van hun leven op het eiland Hiva Oa en zijn daar ook begraven. Gauguin stierf begin 1900 en Brel eind jaren zeventig.
Alles wat Gauguin gemaakt heeft, waaronder veel zelfportretten is gereproduceerd en hangt in het museum. De originelen zijn te vinden in musea over de gehele wereld, waaronder het van Gogh Museum in Amsterdam en zijn te kostbaar voor Hiva Oa. Brel was behalve zanger ook een enthousiast zeiler en vliegenier. Hij kwam met zijn jacht naar polynesie en bleef er wonen. Ook bezat hij een eigen vliegtuigje, genaamd Jo-Jo wat geheel is gerestaureerd en wat prominent in het museum aanwezig is (zie foto). Zijn muziek werd natuurlijk gespeeld en het geheel maakte veel indruk, ook omdat ik erg van zijn muziek houd en bijna alles wat hij heeft gemaakt aan boord heb. Na het museum nog naar de winkel voor wat verse waar en toen weer terug aan boord alwaar lekkere eieren met spek en tomaat gemaakt. De volgende dag wat over het eiland gezworven en onderweg wat gegeten. Het eiland is mooi maar minder spectaculair dan Fatu Hiva. 's Avonds op de kade gegeten bij een Roulotte, dat is een klein vrachtwagentje wat is ingericht als rijdende keuken. Met wat stoelen en tafels wordt op die manier een mobiel restaurantje gevormd. Het menu is beperkt maar lekker en niet duur. Ik bestel Mahi-Mahi een heerlijke vis met frites en saus. Bier heb ik van huis meegenomen. Op zondag 26 april schrijf ik aan mijn blog (11e etappe), doe een kleine handwas op de kade, neem een douche op de kade en vul mijn tanks met vers water. Om 16.00 uur wil ik vertrekken, maar dan gaat er van alles fout. Op het moment dat ik beide ankers uit het water heb slaat de motor af en begin ik naar het strand te drijven.
Ik denk gelijk, lucht in de brandstofleiding, dus snel ontluchten en opnieuw starten. Maar dat lukt niet.
Dan zie ik dat de brandstofleiding naar de motor is gescheurd en flink lekt en dus ook lucht aanzuigt.
Vanwege de lekkage is de gehele dagtank (20 liter) leeggelopen ! Ik merk ook dat de opvoerpomp tussen de voorraadtank en de dagtank niet meer werkt. Lichte paniek, zoveel onheil tegelijk !
Dus volgens het principe "first things first" eerst maar gauw weer een anker in water voor ik aan de grond loop. Daarna de brandstofleiding en de opvoerpomp gerepareerd, de dagtank weer gevuld en de motor geheel ontlucht. Als de motor weer loopt, alsnog anker op en wegwezen. Twee uur aan het kloten geweest, het is al donker als ik de ankerbaai verlaat richting Nuku Hiva op 85 mijl naar het noorden.  In het begin is er wind en zeil ik tussen Hiva Oa en Tahuata door naar het noorden. Om 20.00 uur valt de wind weg en gaat de motor bij. Ik probeer een beetje te slapen en om 23.00 uur komt de wind terug en zeil ik door de nacht met de maan aan de hemel. Op 27 april loop ik om 14.00 uur de Taiohae-baai van Nuku Hiva aan. Er is ruimte genoeg en ik 1 anker volstaat. Ik lig nog maar net of de crew van de Seakey komt langs om me uit te nodigen voor het diner bij hen aan boord. Bij hen aan boord ontmoet ik de bemmanning van de Zangra een franse Beneteau van 42 ft.. Het zijn captain Pascal met zijn opstappers Loulou uit Quebec en  Florian uit Nice. Het wordt een gezellige avond en ik heb moeite mijn onverlichte boot terug te vinden in het donker. De volgende dag mijn blog afgemaakt, boodschappen gedaan en mails gestuurd  's Avonds de crew van de Seakey bij mij aan boord voor pannekoeken. Op 29 april was eindelijk mijn blog klaar om te publiceren maar om een of andere reden lukte dat niet en tot overmaat van ramp raakte ik de gehele tekst kwijt. Kon ik weer overnieuw beginnen ! Die avond met de Seakey-crew uitgenodigd bij het schip "Action" een Baltic 42 van de Duitse schipper Sebastiaan die vaart met 2 opstappers een aardig Zwitsers meisje uit Brig en een Duitse jongen uit Dusseldorf. Sebastiaan is een fanatieke visser en het was "fish, all you can eat".
Op 30 april mijn blog opnieuw geschreven en succesvol gepubliceerd ! 
Zaterdag 2 mei ben ik al om 06.00 op weg naar de wekelijkse versmarkt op de kade. Ik scoor een rugzak vol verse groente en fruit en ook nog brood en wat tonijn. Terug aan boord de bijboot weer aan dek genomen en het anker opgehaald om te vertrekken naar de Tuamotu's, een afstand van ruim 500 mijl naar het zuidwesten. De Tuamotu Archipel bestaat uit 76 kleine koraal eilanden die in de 16e en 17e eeuw zijn ontdekt door de Spanjaarden en de Hollanders (Le Maire, Schouten en Roggeveen). 
De eilanden behoren sinds de 18e eeuw tot Frans Polynesie, tesamen met de Markiezen en de Genootschaps Eilanden (oa. Tahiti).
Vroeger werden deze eilanden als gevaarlijk beschouwd vanwege de vele riffen en de soms heftige stroming. Zeker solozeilers sloegen deze archipel over en zeilden direct van de Markiezen naar Tahiti, maar met de komst van de GPS en de elektronische zeekaart is het wel te doen, al blijft het natuurlijk wel goed uitkijken, zeker voor een halve blinde als ik. Een Tuamotu is een ringvormig koraaleiland en steekt maar een paar meter boven de zeespiegel uit. De steigende zeespiegel is een regelrechte bedreiging voor sommige eilanden en de eerste eilanden zijn al noodgedwongen verlaten. In het midden is een lagoon met een variabele diepte van nul tot ongeveer 40 meter.  De meeste eilanden hebben een en soms twee passages, dit zijn nauwe openingen waar het water zich iedere 6 uur door heen perst, de richting afhankelijk van het getij, hier voornamelijk veroorzaakt door de maan.  De hoge stroomsnelheid wordt ook veroorzaakt door het grote diepteverschil tussen de oceaan en de lagune. Sommige eilanden zijn schaars bewoond en de lokalen houden zich bezig met visserij, kopra (kokos) productie en de kweek van zwarte parels. De Fransen hebben gezorgd voor een goede infrastructuur en voor goed onderwijs en de nodige medische voorzieningen. 
Mijn bestemming is het eilandje Kauehi en ik maak goede voortgang. Er is een passage en die wil ik graag bij daglicht nemen. Het wordt aangeraden om de passage te nemen tijdens de kentering (slack)
Volgens mijn informatie is de laagwaterkentering op het moment dat de maan op zijn hoogste punt staat (meridian passage).  Mijn planning is om op 6 mei rond 14.00 uur door de passage te gaan, maar 
om 20.00 uur op 5 mei valt de wind weg en valt mijn plannetje in duigen. Dus dan maar weer in het midden van de nacht aankomen, 12 uur later om 02.00 op 7 mei. Deels op de motor deels zeilend kom ik om middernacht aan bij de pass, twee uur te vroeg, ik ga bijliggen tot 02.00 uur en dan bij een half maantje zeil ik zonder probleem naar binnen, de lagune op. Het is dan nog 8 mijl naar de kleine nederzetting over de ongemarkeerde lagune met gevaarlijke koraalhoofden, dat doe ik dus niet.
Ik laat het anker zakken in 30 meter water en ga een paar uur slapen totdat het licht wordt.
Word om 8 uur wakker in het paradijs, mijn eerste Tuamotu, veroverd in de nacht ! Helder blauw water, palmenstrand en.........een anker dat niet los wil komen ! De ketting zit muurvast in het koraal. De winch trekt het voorschip naar beneden en stopt dan vanwege de ingebouwde beveiliging.  Voorzichtig probeer ik op de motor de ketting los te varen maar er staat een behoorlijke deining en ik moet oppassen dat mijn ketting niet breekt.  Vanwege de grote diepte ligt bijna mijn hele 70 meter ketting overboord. Na twee uur worstelen lukt het me om de zaak meter voor meter weer aan boord te brengen, de ketting en het anker zien wit van het koraal. Ik vaar op het zicht over de lagune naar het dorpje en laat daar het anker zakken in 5 meter lichtblauw water en kan mijn anker in het zand zien liggen. Er is een ander zeilschip en op de wal zie ik een paar huisjes en een kerkje, ik gooi de bijboot in het water en ga naar de kant. Een vrouw begroet mij en ik vraag of er een winkel is, zij zegt mij mee te lopen ze moet ook die kant op. De winkel heeft een heel beperkt assortiment en alles is erg duur, maar ze hebben vers brood en daar kwam ik voor. Er wonen maar 100 mensen op Kauehi en eens per week komt er een boot met spullen van Tahiti. Er is een eenvoudig cafeetje waar ik een ijsje koop en een praatje maak met de eigenares. Ze kan niet geloven dat ik in mijn eentje vanuit Holland naar Kauehi ben gevaren. Op 8 mei gezwommen, gesnorkeld en de waterlijn schoon gemaakt en op 9 mei over het eiland gezworven, foto's gemaakt en het kerkje bekeken. Ik ontmoet 2 vissers die hun vis staan schoon te maken, we maken een praatje en ze geven mij 2 van hun vissen, veelkleurige exemplaren die mij 's avonds heerlijk smaken.  De volgende dag vertrek ik naar de volgende Tuamotu genaamd Fakarava een tocht van 60 mijl naar het zuidwesten. De pass geeft geen problemen en er is een lekker windje in de goede richting. Fakarava is een groot rechthoekig atol met 2 passages, ik ga voor de noordwest pass die het dichtst bij het dorp is. Als ik bij de noordoost kaap van het eiland kom draait de wind naar zuidwest (zeer ongewoon voor deze buurt) en  moet ik de laatste 5 mijl naar de pass kruisen, daardoor ben ik pas om 17.00 uur in de lagune en wordt het weer een aankomst in het donker. Heel voorzichtig benader ik de ankerplaats en laat om 18.00 uur het anker zakken in 20 meter water. De wind is nog steeds zuidwest en ik lig voor anker aan lager wal, niet ideaal dus. Als ik de volgende morgen wakker word is de wind weer terug naar het oosten, waar hij hoort te zijn. Ik lig naast 
het Amerikaanse jacht "Lady" van schipper Charly uit Tulsa/Oklahoma, heb hem ontmoet in Panama.
Op 12 mei heb ik contact met de Fakarava Yachtservice die voor mij de was kunnen doen en die ook een internetservice aanbieden. Ik word op de kade opgepikt door Aldric en hij brengt mij naar zijn huis waar zijn vrouw de wasmachine bedient, ze serveren koffie en terwijl de machine draait bekijk ik mijn mails en het weer voor de komende dagen. Om 12.00 uur terug aan boord alwaar ik de reisvoorbereiding doe voor het volgende eiland. Om 17.00 uur loopt de Seakey binnen, voor het laatst gezien op de Markiezen. Gezellig bij hen geborreld en bijgepraat, op de terugweg naar de Suluk kom ik langs de Lady, die mij vragen of ik bij  hen pizza wil komen eten (ik ben populair vanavond !) Ik hou van pizza dus waarom niet. Aan boord kennis gemaakt met Jennie de Engelse vrouw van Charlie en John een Amerikaanse opstapper uit Florida. Lekkere pizza en gezellig gekletst. De dag hierna krijg ik duikles van Rick van de Seakey. Ik heb alle duikspullen aan boord maar heb geen duikdiploma. Alle spullen zijn gelukkig nog in orde en we maken een duik naar 15 meter diepte, ik controleer mijn onderwaterschip en zie dat er behoorlijke aangroei is op de plekken waar Suluk op de lorry heeft gestaan in Panama.
Met hamer en koudbeitel (!) word de aangroei verwijderd, de rest van het onderwaterschip is nog steeds helemaal schoon, dus goeie antifouling gekocht in Panama. 's Avonds te gast bij de Seakey waar ook de Duitsers van de Action zijn uitgenodigd, het was weer erg gezellig.
Op 14 mei vertrek ik van Fakarava met als bestemming Toau een kleine Tuamotu zo'n 22 mijl naar het noorden. De pass naar buiten geeft geen problemen, alleen een flinke tegenstroom van 4 mijl. Als ik buiten ben zie ik Seakey van achteren oplopen. De oversteek gaat vlot en al gauw verschijnt het lage eiland aan de horizon. Als ik dichterbij de pass kom ziet het er nogal wild uit. Veel hoge brekende golven en overal stroomrafels. Ik besluit toch in te varen, met de motor bij en de zon en de wind van achteren kan er weinig gebeuren. De stroom loopt nog stevig naar buiten en op een gegeven moment slaat een golf over het achterdek de kuip in. Maar snel daarna ben ik binnen en wordt het water weer rustig. Toch wel even spannend ! Een paar mijl verderop ga ik voor anker op een droomplek, een palmenstrand en helder water dat van kleur verandert naarmate de diepte afneemt, van donkerblauw naar lichterblauw tot aan turquoise het dichtst bij het strand. Tussen de bomen een paar verlaten vissershutten en verder niemand te zien.  Na een half uur laat Seakey naast mij het anker zakken, naar blijkt hebben zij een flinke schuiver gemaakt in de passage met een breker over het hele schip.
De volgende morgen word ik wakker van de regen, de wind is gedraaid en ineens liggen we aan lager wal en nu nog maar een meter of 80 van het strand ! De koraalhoofden zijn ineens vlakbij.  De wind neemt snel in kracht toe tot wel 35 knopen (Bft 7). Ik heb de motor standby. Ik merk dat de ankerketting weer vast zit in het koraal en omdat de deining toeneemt krijgt de ketting het zwaar te verduren, ook het schip krijgt forse klappen en schade dreigt. Er lopen golven tot 3 meter. Zo nu en dan moet ik met de motor wegsturen van het ondiepe koraal. Als ik naar het voordek kruip zie ik dat de borgpen van de ankerketting is verbogen en dat die niet meer uit het boegbeslag is te verwijderen. Dus kan het anker er zo niet uitgehaald worden ! Als het even wat rustiger is zaag ik de borgpen in 3 stukken en maak een noodvoorziening voor de borging van de ketting.  Om 12.00 uur neemt de wind gelukkig af en stopt het met regenen, het klaart op en een uur later schijnt de zon alsof er niets gebeurd is. Dat was linke soep hedenmorgen ! In de middag verhuizen we naar een andere ankerplek dichtbij de passage om vandaar in de ochtend weer te vertrekken. We (Suluk en Seakey) varen dan naar Apataki een mijl of 60 naar het noordwesten. De pass bij de uitvaart is veel rustiger dan voorheen maar er is weinig wind en die is nog tegen ook. We motorzeilen de nacht door en ik slaap buiten en probeer ieder half uur even te kijken of alles OK is. Om 06.00  uur kan de motor uit en om 10.00 uur door de pass naar binnen, veel stroom tegen maar geen brekers. Voor anker in de lagoon en in de middag de wal op, waar het erg rustig is vanwege de zondag. Wel goeie WiFi bij het postkantoor,
prepaid via Manaspot.  Op maandag 18 mei in de morgen nog gauw wat boodschappen gedaan en Wendy een verjaardags mail gestuurd en daarna weer anker op voor de tocht naar Rangiroa een van de grootste Tuamotu's op zo'n 80 mijl naar het noordwesten. Nico, de Zwitserse opstapper van Seakey zeilt voor de gezelligheid met mij mee. Nico is 19 jaar oud en zit op een kokschool in Freibourg, hij zit in zijn stagejaar en werkt veel in wintersportrestaurants (veel Spaghetti Bolognese !)  Hij heeft geen enkele zeilervaring maar is een goede leerling. 's Nachts heeft hij zijn eigen wacht en kan ik zowaar een stukje langer slapen. Op 19 mei lopen we om 13.00 uur Rangiroa binnen. Seakey is er al en heeft een mooring voor mij vrij gehouden. 's Middags prachtig gesnorkeld in de pass, haaien en dolfijnen om ons heen, ongelofelijk. 's Avonds met de bemanningen van de Seakey en de Zangra (laatst gezien op Nuku Hiva)  aan de wal gegeten bij "Chez Lily", heerlijke entrecote met frites. Florian gaat morgen terug naar Nice en Loulou heeft eigenlijk geen zin om met schipper Pascal verder te varen
en solliciteert openlijk naar een bemanningsplek aan boord van de Suluk. Ik ga daar vooralsnog niet op in. Een dag later gaan we met een man of 5 per huurfiets het eiland verkennen en bezoeken we een parelkwekerij. Het is een vrij eenvoudig proces, een rond balletje van schelpmateriaal word in een levende oester ingebracht en die maakt in 3 jaar tijd een mooi glanzend laagje om het balletje wat dan weer uit de oester word gehaald en dan een waarde heeft van ongeveer 30 dollar afhankelijk van de grootte, de rondheid, de kleur en de glans. Heel veel polynesiers verdienen hun inkomen in de parelbusiness. Op zaterdag 23 mei wordt ik in de ochtend gewekt door een geklop op de boot,  ik steek mijn hoofd door het luik en zie Loulou in het water die vraagt of ze met mij mee mag varen naar Tahiti. Het tafereel overrompelt mij enigszins en beduusd antwoord ik haar dat dat goed is. Ik ben niet superenthousiast maar ik heb begrip voor haar situatie. Een uur later is ze al aan boord, ik heb nauwelijks tijd gehad de voorpiek te ontruimen en schoon te maken. Loulou is een Canadese uit Quebec, ze is 60 jaar oud en ze werkt als documentaire-maakster voor de televisie in Quebec. Ze is erg avontuurlijk en reist ieder jaar wel zo'n 3 maanden. Ze heeft haar eigen zeilboot waarmee ze op de St. Lawrence zeilt. Ze is in januari opgestapt op de Zangra in Panama na een internetkontakt met schipper Pascal. Maar na het vertrek van Florian is het over. Pascal is volgens haar een narcistiche macho ! Op 25 mei vertrekken we naar Tikehau het meest noordelijke Tuamoto atol op 30 mijl afstand. Na een vrije ruige overtocht met veel wind en zeegang gaan we tegen de stroom in door de pass van Tikehau en varen dan de laatste 6 mijl over de lagoon naar de kleine nederzetting. Er is een betonnen pier waar al 2 catamarans, waaronder Seakey liggen afgemeerd. Er is nog een plek vrij. Met veel moeite, dankzij de harde aflandige wind ga ik ook langszij de pier. Er zijn nauwelijks bolders om een lijn op te zetten, en de deining laat de boot heftig op en neer gaan, gelukkig van de pier afgewaaid door de wind. We blijven daar twee onrustige nachten en een paar lijnen schavielen door en ik durf nauwelijks van boord af. Dus gaan we op 27 mei naar een rustige ankerplek aan de hoger wal vlakbij een 5 sterren beach-resort. We snorkelen wat en Loulou maakt een lekkere vismaaltijd. Een dag later gaan we nog wat verder naar het westen en ankeren bij een aanlokkelijk strand met palmen. Samen met de Seakey bemanning maken we er een stranddag van. We vinden cocosnoten, we drinken de melk en eten het zachte vruchtvlees, we maken een kampvuur en  roosteren worstjes, bacon en marsmallows, we zwemmen en snorkelen, we spelen jeu de boules en we drinken wijn, kortom een superdag. Na nog een paar ontspannen dagen op verschillende ankerplekken in de lagune van Tikehau vertrekken we op zondag 31 mei naar Tahiti, een afstand van 168 mijl naar het zuidwesten. Om zes uur gaat het anker eruit en gaan we probleemloos door de pass naar buiten. Het waait flink en we maken goede voortgang. We verdelen de wacht en ik hoef Loulou niet veel uit te leggen vanwege haar ervaring met haar eigen boot. Tijdens mijn wacht van 00.00 tot 04.00 uur slaat een geweldige golf over het gehele schip en dringt binnen door een kier van een minimaal geopend dekluik en zet de slapende Loulou onder water. Geweldige natte ravage ! Loulou klaarwakker ! Zet een tweede rif en varen rustig verder. Als het licht wordt zien we Tahiti aan de horizon, de hoogste top is 2500 meter. Dus dit is geen atol maar een vulkanisch eiland net als de Markiezen. Tahiti is het hoofdeiland van de Society Islands (de Genootschaps Eilanden). Papeete is de hoofstad met ongeveer 260.000 inwoners. Op 1 juni varen we om 14.00 uur door de Ta'apuna pass naar de lagoon waar de Taina Marina is. Dit is de grootste marina van het eiland met 500 ligplaatsen en 150 moorings op ongeveer 5 mijl vanaf Papeete. Om 15.00 uur maken we vast aan een mooring en kunnen we alle natte bende naar buiten brengen om te drogen. Die avond geniet ik voor het eerst sinds 5 maanden (Panama) weer van een heerlijke (koude) douche. Daarna eten Loulou en ik tesamen met Perry, Bob en Thor (laatst gezien op Fatu Hiva) een entrecote met frites bij het havenrestaurant.  Loulou vliegt op 6 juni terug naar Quebec en  ik vind het niet erg om weer solo-zeiler te zijn. 
So long Pieter

Hiva Oa, zelfportretten Paul Gauguin

Hiva Oa, JoJo van Jacques  Brel

Tuamotu's

Kauehi, vissermannen

Toau, voordat de wind draaide

Apataki, passage

Tikehau

Rangiroa, parelkwekerij

Pacific, operatie Kokosnoot